Gülüş Tasarımında Hangi tedaviyi seçmeliyiz?

Gülüş Tasarımı işlemi aslında çok genel bir tabirdir. İçerisinde bir çok işlemi bulundurur. Porselen laminalar (yaprak porselen), zirkonyum porselenler, estetik dolgular, diş eti estetiği (pembe estetik), ortodontik tedavi (tel ya da şeffaf plak), dudağa uygulanan botoks-dermal dolgu tarzı işlemler ya da sadece basit bir beyazlatma ile yapılabilirler.
İlk dikkat edilmesi gereken nokta hastanın gülüşüyle ilgili nasıl bir sorun yaşadığı ve buna nasıl bir çözüm bulunması gerektiğidir. Planlama doğru yapmak şart, aksi takdirde yanlış/gereksiz tedaviler ile hastanın zarar görmesi ile sonuçlanır ya da hasta istediği sonucu elde edemez.

Şimdi kullanılan tüm teknikleri tek tek ele alalım.

1-Porselen laminalar (Yaprak Porselen-Veneer)

Porselen laminalar dişin sadece ön yüzeyine yapıştırılan yaklaşık 0.3-0.5mm kalınlıkta hazırlanan porselen materyallerdir. Porselen laminaların yapım aşaması zordur ve hassas çalışılması gerekir. Kullanılan porselen materyali genellikle lithiumdisilikatlar (e-max) ve feldspatik porselenlerdir. Genelde bunların kombinasyonu kullanılsa da bazı durumlarda özellikle kesimsiz yapılan laminalarda sadece birisini kullanıyoruz. Bu materyaller yüksek ışık geçirgenliğine sahip olduğu için doğal dişlere benzerler, bu sebepler restorasyonlar daha doğal durur.

Dişin çok madde kaybı olduğu durumlarda (aşırı çürük ya da çok fazla dolgu içeren dişler) e-max lamina yerine e-max kaplama da tercih edilmeli.

Porselen Laminaların Avantajları:

Üst düzey estetik sağlamaları,
Diş minimum düzeyde zarar vermeleri,
Tamamen ağrısız bir işlem olmaları, çoğunlukla lokal anesteziye bile ihtiyaç duyulmaz,
Yapılan mock-up çalışmaları sayesinde işleme başlamadan önce sonucun nasıl olacağı önceden görülür.

Porselen Laminaların dezavantajları:

İşçiliği zor bir işlemdir, kullanılan materyaller değerli materyallerdir dolayısıyla maaliyeti yüksektir.
Aşırı çapraşık dişlerde uygulanamaz. (Uygulama öncesi ortodontik tedavi gerekir.)

2- Zirkonyum Kaplamalar

Zirkonyum kaplamalar laminaların aksine dişin sadece ön yüzeyini değil tamamını kapsarlar. Bu yüzden dişin çepeçevre aşındırılması gerekir. Bu aşındırma miktarı laminalarda 0.5 mm iken zirkonyum porselenlerde 2-3mm civarlarına çıkmaktadır.

Genellikle materyal olarak sadece zirkonyum üzerine feldspatik porselenler uygulanarak kullanılır. Bazı durumlarda monolitik zirkonyum olarak isimlendirdiğimiz sadece zirkonyumlar kullanılır ancak estetik açıdan başarılı değillerdir.

Zirkonyum Kaplamaların Avantajları:

E-maxler kadar olmasa da yüksek estetik sağlarlar.
Blok olarak kırılma dayanımları daha yüksektir. (Ancak ”chipping” diye adlandırdığımız dişin uç kısımlarındaki kırılması e-max’e benzerdir.)
Zirkonyum kaplamalar köprü olarak kullanılabilir, diş eksikliklerini giderebilirler.
E-max’lere göre maliyet olarak daha uygundurlar.
Aşırı çapraşık dişlerin düzeltilmesi kaplamalarla mümkündür.

Zirkonyum Kaplamaların dezavantajları:

Daha fazla materyal kalınlığına ihtiyaç duydukları için dişlerden daha fazla aşındırmak gerekir.
Aşırı aşındırma sonucu dişlerde hassasiyetler meydana gelme şansı yüksek, hatta kanal tedavisine ihtiyaç duyulma ihtimali vardır.

3- Estetik Dolgular (Bonding)

Estetik dolgular yüksek estetik özelliklere sahip kompozit dolgular ile yapılan restorasyonlardır. Dişin tüm ön yüzeyine uygulanabildiği gibi sadece ihtiyaç duyulan belli kısımlara da uygulanırlar. En önemli özellikle herhangi bir kesim ve ölçü gibi işlemlere ihtiyaç duymamaları. Bu sayede dişine hiç dokunmaya bile gerek kalmadan hemen o an hekim tarafından direk uygulanır. Herhangi bir teknisyen ya da laboratuvara ihtiyaç duyulmaz.

Estetik Dolgular (Bonding) Avantajları:

Gelişen teknolojiyle beraber estetik olarak uyumları yüksektir.
Dişiniz hiç aşındırma yapmadan uygulanırlar.
Uygulama sırasında anesteziye ihtiyaç duymazlar.
Maliyetleri düşüktür.

Estetik Dolgular (Bonding) dezavantajları:

Kırılma dayanımları biraz daha düşüktür, dikkatli kullanılması gerekir.
Yoğun kahve, sigara içen hastalarda renklenmeler meydana gelebilir. (Ancak renklenmeler polisaj işlemleriyle kolayca giderilir.)
Hekim tarafından uygulanıldıkları için üst düzey hekim becerisi gerektirir.

Gülüş tasarımında dişlere yapılan müdahalelerden bahsettik. Ancak bahsettiğimiz gibi bu işlem sadece dişlere yapılan müdahalelerden oluşmaz. Diş etleri (pembe estetik) de gülüş için çok önemli yer tutar. Pembe estetik ile ilgili yazımıza erişmek için tıklayın.

Peki size hangi tedavi uygun? nasıl karar veriyoruz?

Porselen laminalar, zirkonyum porselenler, estetik dolgular. Üçününde avantaj ve dezavantajları var ama size hangisi uygun? Hangisini tercih etmelisiniz?

Tabiki herkesin estetik anlayışı birbirinden farklıdır ve burada hastanın tercihi çok önemlidir. Kimileri için bazı dezavantajlar çok önemli değilken kimileri için bazı avantajlar olmazsa olmazdır. Ancak biz hekimler olarak hastalarımız belli durumlarda belli tedavilere yönlendiriyoruz.

hangi durumlarda porselen lamina:

Şu an en çok kullanılan tedavi porselen lamina. Dişlerinizin sağlığı biz hekimlerin ilk düşündüğü şeydir. Zirkonyumlar ile dişlerinizden fazla madde kaldırılmasını istemeyiz. Eğer gülüşünüzü tamamıyla değiştirmek istiyorsanız da tek diş ya da iki-üç dişinizi kapsayan estetik dolgular sizi tatmin etmeyecektir.

Yani tüm gülüşünüzü dişlerinize zarar vermeden değiştirmek istiyorsanız porselen lamina sizin için uygun bir tercih.

hangi durumlarda zirkonyum kaplama:

Kaplamaları en çok hastanın dişlerinde aşırı madde kaybı var ise ve lamina yapılamayacak durumda ise öneriyoruz. Aşırı kırılmış, çok büyük çürüklü ya da çok fazla dolgu ile restore edilen dişleri kaplama koruma altına almak mantıklı oluyor.
Ayrıca eğer dişlerinizde zaten bir kaplama mevcut ise lamina yapılamıyor ve kaplamalarınızı zirkonyumlarla yenilemeye gidiyoruz.

Unutmayın kaplamalar e-max’lerle de yapılabiliyor. Ancak köprü olarak kullanılamazlar.

hangi durumlarda estetik dolgu:

Estetik dolgular dişlere hiç zarar vermeden yapılan kolay ve uygun maliyetli işlemlerdir. Ancak genellikle tüm gülüşü restore etmek için uygun değillerdir. Kırılmış/çürük bir ya da iki dişiniz var ise ve diğer dişlerinizin görünümünden memnunsanız estetik dolgular sizin için daha uygun.

Ya da dişlerinizin renginden ve şeklinden memnunsanız ancak dişlerinizin arasında açıklıklar (diastemalar) var ise bu açıklıkları kapatmak için estetik dolgu uygun bir tercih.